حروف نا خوانا

---

                               « هُوالاْوّل و اَلآخر »

 

                                                 

 امام سجاد علیه السلام  در حمد و ثنای پروردگار :

ستایش خدایی را که اوّل است و پیش از او اوّلی نبوده ، وآخر است و پس از او آخری نباشد ، همان که دید ه های بینندگان ازدیدنش  قاصر است واندیشه ی  وصف  کنندگان از وصفش عاجز آفریدگان را به قدرت خود ازهیچ آفرید وآنان را به خواست خود  بی هیچ نمونه ای  پدید آورد ، سپس آنان را در راهی که  می خواست  روان ساخت و در راهی  که دوست می داشت بر انگیخت  نه می توانند از آنچه  خداوند آنان را به  سوی آن  پیش  برده عقب افتند و نه می توانند به سوی آنچه خداوند آنان را ازآن عقب افکنده پیشی جویند.                                                  

                                       (صحیفه ی سجادیه دعای اول )                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

سلام  امید وارم از این دعای روح بخش دل ما هم تکونی بخوره و به جمع شما خوبان بپیوندیم ، التماس دعا ،  درس امروز بسم الله ...

حروف ناخوانا :  حروفی که نوشته می شوند ولی خوانده نمی شوند . در فارسی نیز از اینگونه حروف داریم مانند حرف (واو ) در کلمات : خواهر ، خوانا ، خواهش

اقسام حروف ناخوانا

الف :حروف همیشه ناخوانا

1- حروف پایه همزه ( أ  ؤ  ئـ   ئ ) : هر گاه یکی از حروف ( الف ، واو ، یاء ) پایه ی همزه قرار گیرد ، خوانده نمی شود وبه جای آن همزه با حرکت خودش خوانده می شود .

مانند : سَأَلَ  خوانده می شود ــــ سَ ءَ لَ    یُبْدِئُ ــــ  یُبْ د ِ ءُ

2- حروف پایه الف مدی : وقتی  یکی از حروف (واو ، یاء ) پایه ی الف مدی شود  این حروف خوانده نمی شود والف مدی به کمک حرف ما قبل خوانده می شود .   
 مانند :  صَلوةَ خوانده می شود ــــ صَلاة     مُو سَی  ـــــــ مُوسا

3- حروف با علامت دایره ی توخالی ( اْ  وْ یـْ  ) : مطابق با خط عثمان طه خوانده نمی شوند ولی در قرآن های فارسی این علامت ، علامت سکون هم می باشد .

مانند : دَخَلو             اْ مِاْ َئه

4- حرف « ی» بعد از تنوین نصب (ــــً ی ) :هر گاه بعداز تنوین نصب حرف ( ی ) بیاید آن حرف خوانده نمی شود .
مانند :  هُدًی ـــــ هُدَنْ       طُوًی ـــــ طُوَنْ

ب :حروف گاهی ناخوانا

1-حرف « الف » بعداز تنوین نصب : در هنگام وصل خوانده نمی شود ولی هنگام وقف به الف مدی تبدیل وخوانده می شود .
مانند : بَصیرًا   ،    قَدیرًا

2-همزه ی وصل : ابتدای کلام خوانده می شود ولی در وسط کلام خوانده نمی شود .(توضیحات بیشتر در بخش تجوید آمده است )

3-حروف مدی قبل از همزه ی وصل : هر گاه حروف مدی (  َا   وُ   ِی ) قیل از همزه ی وصل بیاید در موقع وصل حروف مدی به صورت صدای کوتاه تلفظ می شود .    
مانند : هَذا اٌلْوَعْدُ   ،   فِی اٌبتِغَآء ِ

4- الف و لام نزد حروف : اگر بعد از ( ال ) یکی از حروف شمسی ( ت ث د ر ز س ش ص ض ط ظ ل ن ) قرار گیرد ، حرف لام در حرف بعد از خودش ادغام می شود و حرف لام خوانده نمی شود .

در قرآن های خط عثمان طه برای راهنمایی قاری لام را بدون حرکت آورده است . اگر بعد از ( ا ل ) یکی از حروف قمری (ما بقی ) قرار گیرد حرف لام به ساکن خوانده می شود .  مانند :   اٌلْعَا لَمینَ

5- الف با علامت بیضی شکل : موقع وصل خوانده نمی شود ولی موقع وقف خوانده می شود   مانند:  أَنابِطَارِدِ                
( توجه شود که این الف باعلامت بیضی با الف دارای علامت دایره ی تو خالی اشتباه نشود )                                                                                 

                                                                                                                                                                                        از عنایت شما ممنون  نظر یادتون نره

سکون و ...

امام علی (ع) فرمودند : هرکس رابطه اش را با خدا اصلاح کند ، خداوند رابطه  ی او را با مردم  اصلاح خواهد کرد.

                                                                        ( بحارالانوار 77/86/3 )

سکون ( ْ )

هر حرفی که علامت سکون داشته باشد « ساکن » می گویند . حرف ساکن چون حرکت ندارد  به کمک حرف قبل از خودش خوانده می شود . در نتیجه در ابتدای کلمه  قرار نمی گیرد . مانند : أَنْ ـــ إذْ ـــ هَلْ ـــ سُبْحانَ  ــ یَعْلَمُونَ

  مدّ ( ~ )    

کشش صوت در حروف مدی (ا ـ ی  ـ او ) بیش از اندازه ی طبیعی (2 شماره ) را « مدّ » می گویند . هر گاه بعد از حروف مدّی ؛ همزه (ء) یا سکون یا تشدید بیاید ، حروف مدّی را باید بیشتر از اندازه ی طبیعی کشش داد . مانند : جآءَ ـــ ءَ آ لاَنَ

تنوین

نون ساکنی که در آخر بعضی کلمات خوانده می شود ولی نوشته نمی شود را «تنوین» می گویند . (  ــــــٌ تنوین نصب ) ، (ــــــٍ تنوین جَر) ، (ـــــــٌ تنوین رفع )

مانند:أُفّ ٍ ــ سِحرً

تشدید (  ّ )

هر گاه دو حرف همجنس کنار هم قرار گیرد و حرف اول ساکن وحرف دوم متحرک باشد حرف اول حذف وبه جای آن  علامت تشدید بر روی حرف دوم قرار می گیرد .

 مانند : أنْ نَ ــــــــــــــــ أنّ   ،  تَنَزْ زَلُ ــــــــــــــــــ تَنَژَّّلُ

نکته: معمولاٌ بعد از تنوین نصب ، حرف الف قرار می گیرد که خوانده نمی شود و فقط در هنگام وقف  تنوین نصب تبدیل به الف می شود  مانند : غَفُورٌ ا

صداها

رسول اکرم (ص) فرمودند:  فرزندم از خواندن قرآن غافل مباش ، زیرا که قرآن دل را زنده می کند و از فحشاء و زشتی و ستم باز می دارد .                                                                                                                                                        (کنز العمال 1/531/2375)       

صداها (حرکات)

صداها مهمترین واصلی ترین نقش را در تلفظ  حروف و کلمات دارند وآموختن آنها در قرائت نقش مهمی دارد.

انواع صداها :

1-صداهای کوتاه : صداهایی هستند که به صورت کوتاه و با یک شماره کشش تلفظ می شوند.

صداهای (--َ فتحه، --ِ کسره ، --ُ ضمّه) هر حرفی  که حرکت  داشته باشد «متحرک » می گویند.

صدای فتحه : « َا » هنگام تلفظ  دهان کمی باز می شود. هر حرفی که فتحه داشته باشد «مفتوح» می گویند.

    مثال: عَبَدَ -  بَعَثَ – فَصَدَ قَ - وَدَفَعَ                                                     

صدای کسره : در فارسی صدای کسره را « ا ِ » تلفظ می کنیم، اما در عربی صدای آن «ای» تلفظ می شود. مانند بعضی کلمات در فارسی :

خ ِــــــــــــــــ خِیابان            ز ِ ـــــــــــــــــ زِیان

    مثال : رَدِفَ – هِیَ – لَنَفِدَ – قِرَدَۀ – بِوَرَق ِ

هر حرفی که کسره داشته باشد «مکسور» می گویند.

صدای ضمه :  در فارسی صدای ضمه «ا ُ» است ، امّا درعربی « او» می باشد

مثال : وُ عِدَ – کُتُبِ – کَلِمَتُ -  رُسُلِکَ

مانند بعضی کلمات در فارسی : مـُ   ــــــــ مُو     سـُ  ــــــــ  سُو                           خـُ  ــــــــــ  خُون

هرحرفی که ضمّه داشته باشد «مضموم» می گویند.

نکته : صداهای کوتاه ، بدون کشش  وبه صورت کوتاه تلفظ می شوند.

2-صداهای کشیده (حروف مدی) :

صداهایی هستد که به صورت کشیده وبا دو شماره کشش ؛ دوبرابر صداهای کوتاه؛ تلفظ می شوند.

َ اـــــــــ الف مدّی ،  ِ ی ـــــــــ یاء مدی ، ُوــــــــــ واو مدی

در عربی تفاوت صداهای کوتاه و کشیده در مقدار کشش آنهاست .

الف مدّی : (فتحه + مقداری کشش) هروقت  بعد از حرف مفتوح الفی بیاید که حرکتی نداشته باشد باعث دو برابر کشش فتحه می شود که به آن « الف مدّی » می گویند

نکته : الف مدّی در20 حرف عرب به صورت فتحه ی کشیده (دو شماره کشش) و در هشت حرف « صَا ، ضَا ، طَا ، ظَا ، غَا ، قَا ، خَا ، رَا » به صورت «آ» تلفظ می شود . علت آن دربخش تجوید خواهد آمد.

قَال – مَاذَا – ءَامَنَ – مَغَانِمَ - ر ِجَالَ  

یاء مدّی : (کسره + مقداری کشش) مانند صدای کشیده ی «ای» در فارسی تلفظ می شود.مثال: فِیم – إِیمَانَ – نَوَاصِی – یُرِید – إِلَهِی – بِرِسالاتِی

واو مدّی : (ضمّه + مقداری کشش) مانند صدای کشیده ی «او» در فارسی تلفظ می شود. مثال : أُوتِیَ – رَسُولُ – یُخَادِعُونَ – تُدِیرُونَهَا – شُحُومَهُمَا

                                                                                       موفق باشید

حروف مقطعه

از مجموع 114سوره قرآن،29 سوره با حروفی آغاز می شود که هیچ حرکتی ( ـَ ـ ِـُ )ندارند و باید بصورت جدا جدا وبا اسم مخصوص به خود تلفظ  شود که این حروف را« مقطّعه»، یعنی قطعه قطعه

می نامند .  مانند :

الم ــــــــــــــــــــ خوانده می شود: الف لام میم

کهیعص ـــــــــــــــــــ خوانده می شود:کاف ها یا عین صاد                                                                                                                                  

حروف مقطعه بدون تکرار 14 حرف می باشند که در جمله ی : «صراطً عَلیٍ حقًّ نُمسِکُهُ» راه علی (ع)حق است،به آن چنگ می زنیم؛جمع آوری شده است.

نکته:

اسامی حروفی که به همزه ختم میشوند در حروف مقطعه همزه ی آنها تلفظ نمی شود.

                                                                                      « اللّهم وَفّقنا لِما تُحِبُّ وتَرضی»

الفبای عربی

پیامبر ( ص ) فرمودند:«إقرَؤُوا القُرءانَ بِأََلحانِ العَرَبِ واَصوَاتِها»قرآن رابا لحن عرب،وصوت مخصوص آن بخوانید.(اصول کافی جلد2ص419)

تعداد حروف الفبای زبان عربی مانند فارسی است با این تفاوت که چهار حرف آن در عربی وجود ندارد(چ پ ژ گ) که این حروف در عبارت ((گچ پژ)) جمع شده است . بنابراین حروف زبان عربی28حرف می باشد ، گرچه بعضی علماء آن را29حرف ذکر کرده اند والف مدی را حرفی مستقل می دانند . هر حرف دارای شکل ، صدا و اسم  مخصوص به خود است.

شکل حروف : مانند فارسی است ؛ به جز سه حرف:1- حرف« تاء » (تـ ت ـة ة)2- حرف « کاف » (ک  ک )3- حرف« یاء »به شکل های(یـ  ی) و دو شکل دیگر می باشد که قابل تایپ کردن نیست .

صدای حروف : شیوه ی تلفظ 10 حرف از زبان عربی با فارسی متفاوت است این حروف عبارتند از:(ث ح ذ ص ض ط ظ ع غ و) که با نحوه ی تلفظ این حروف دربخش تجوید آشنا می شوید.

اسامی حروف : اسامی 12حرف درزبان عربی با فارسی متفاوت است . در جدول زیر حروف را با نام عربی و فارسی آنها مشاهده می کنید :

شماره	حروف	اسم عربی	اسم فارسی	شماره	حروف	اسم عربی	اسم فارسی
1	ا – ء	الف–همزه	الف	14	ص	صاد	صاد
2	ب	باء	بِ	15	ض	ضاد	ضاد
-	-	-	پِ	16	ط	طاء	طا
3	ت	تاء	تِ	17	ظ	ظاء	ظا
4	ث	ثاء	ثِ	18	ع	عین	عین
5	ج	جیم	جیم	19	غ	غین	غین
-	-	-	چ ِ	20	ف	فاء	فِ
6	ح	حاء	ح ِ	21	ق	قاف	قاف
7	خ	خاء	خ ِ	22	ک	کاف	کاف
8	د	دال	دال	-	-	-	گاف
9	ذ	ذال	ذال	23	ل	لام	لام
10	ر	راء	ر ِ	24	م	میم	میم
11	ز	زاء	ز ِ	25	ن	نون	نون
-	-	-	ژ	26	و	واو	واو
12	س	سین	سین	27	ه	هاء	ه ِ
13	ش	شین	شین	28	ی	یاء	ی ِ